Pastki jag’ning siljishi va buzilishlari nima? Qanday tuzatish kerak?

Jag’ning siljishini qanday tushunish mumkin?

Jag’ ko’plab hayotiy funktsiyalarni bajarishga hissa qo’shadigan tuzilishdir. Ba’zi muammolar va rivojlanish buzilishlari jag’ning egriligiga, pastki va yuqori jag’ning tartibsiz bo’lishiga olib keladi. Jag’ning tuzilishi buzilishi odamning ovqatlanishidan nafas olishigacha, uyqudan nutqgacha bo’lgan ko’plab muammolarga ta’sir qiladi. Chinning egriligini ba’zida fizika terapiyasi bilan davolash mumkin. Ammo jag’ tuzilishidagi buzilish jiddiyroq bo’lgan hollarda davolash uchun jag’ tuzilishini tuzatish operatsiyasi talab qilinishi mumkin.Jag’ning egriligi odamlarda ba’zi belgilar va alomatlar paydo bo’lishiga olib keladi. Jag’ning egriligining eng ko’p uchraydigan belgilari quyidagilardan iborat:

• Ma’badlarda og’riq,
• Jag’ning xirillashi, chayqalishi,
• jag’ bo’g’imi hududida og’riq,
• Jag’ning qattiqligi, ochilmasligi,
• Elka va bel og’rig’i,
• Quloqdagi tiqilish hissi.

Jag’ning ham strukturaviy, ham funktsional jihatdan to’g’ri bo’lishi uchun jag’dagi suyak, tendon va mushak tuzilmalari uyg’unlikda ishlashi kerak. Ushbu tuzilmalarning har qandayida buzilish jag’ning egriligiga olib kelishi mumkin. Jag’ning tuzilishi buzilishining umumiy sabablari quyidagilardan iborat:

• Travma: Baxtsiz hodisalar, yiqilishlar, sport bilan bog’liq jarohatlar kabi ko’plab vaziyatlar jag’ning tuzilishiga zarar etkazishi mumkin. Shikastlanish jag’ning yorilishi, sinishi yoki jag’ bo’g’imining chiqib ketishiga olib kelishi mumkin. Shikastlanish natijasida jag’ning kichik shikastlanishi bo’lsa, bu o’z-o’zidan davolanishi mumkin. Biroq, jiddiyroq sinish va dislokatsiya holatlarida jarrohlik kerak bo’lishi mumkin.
• Temporomandibular bo’g’im (TMJ) kasalliklari: temporomandibular bo’g’im yoki jag’ning qo’shma kasalliklari jamiyatda juda keng tarqalgan. Ba’zida TMJ kasalliklarining rivojlanishida asosiy sabab topilmasligi mumkin. Biroq, ba’zida TMJ kasalliklari artrit, stress va travma kabi holatlar tufayli ham rivojlanishi mumkin. TMJ kasalliklarini davolash insonga ta’sir qiladigan kasallikning og’irligiga qarab o’zgaradi. TMJ kasalligi bo’lgan ba’zi odamlarda; Bo’g’imga sovuq qo’llash, jag’ni mashq qilish, og’iz vositalaridan foydalanish va botoks kabi usullar noqulaylikdan xalos bo’lishga yordam beradi. TMJ kasalligi juda og’ir bo’lgan hollarda jag’ning qo’shma operatsiyasi talab qilinishi mumkin.
• Tug’ilish nuqsonlari: Ba’zi odamlarda egri jag’lar yoki egri jag’lar kabi konjenital tizimli muammolar bo’lishi mumkin. Tug’ma nuqsonlar ostida guruhlangan bu muammolar, chunki ular tug’ilishdan beri mavjud, ham jarrohlik, ham turmush tarzini o’zgartirish orqali tuzatilishi mumkin.
• Tishlarni tekislash tartibsizliklari: jag’ suyaklaridagi tishlar ma’lum bir tartibda joylashtirilishi kerak. Ushbu tartibdagi nosimmetrikliklar, ya’ni egri tishlar; Bu jag’ suyaklarining rivojlanishiga salbiy ta’sir ko’rsatishi va egrilik, egrilik va noto’g’ri joylashishni keltirib chiqarishi mumkin. Egri tishlar qavs va jihozlar kabi asboblar yordamida tuzatilishi mumkin. Agar bular etarli bo’lmasa, jarrohlikdan foydalanish mumkin.

Jag’ning qiyshiqligi aniq bo’lsa, uni tashqaridan ko’rish mumkin. Jag’ning egriligida ko’rilgan simptomlarning mavjudligi ham ushbu buzuqlikni tashxislash uchun muhimdir. Jag’ning egriligiga aniq tashxis qo’yish uchun og’iz bo’shlig’i, tish va jag’ jarrohiga murojaat qilish kerak. Mutaxassislar turli tekshirish usullari yordamida iyak egriligi tashxisini tasdiqlashlari mumkin.

Chinning noto’g’ri joylashishini qanday tuzatish mumkin?

Jag’ning tuzilishi buzilishini tuzatish insonning ovqatlanish, gapirish va uxlashini yaxshilash uchun juda muhimdir. Jag’ning egriligini tuzatishning turli xil usullari mavjud. Jag’ning kichik jarohatlarini davolash uchun jismoniy terapiya, sovuqni qo’llash, jag’ mashqlari va oddiy og’riq qoldiruvchi vositalardan foydalanish mumkin. Biroq, jiddiyroq holatlarda jag’ning tuzilishini tuzatish uchun jarrohlik talab etiladi.

Chinni siljitish jarrohligi

Jag’ jarrohligi, shuningdek, ortognatik jarrohlik sifatida ham tanilgan, jag’dagi jag’ suyaklari va tishlarini tekislash uchun ishlatiladigan umumiy operatsiyalarga berilgan nom. Jag’ning tuzilishini tuzatish nafaqat ovqatlanish va gapirish kabi funktsiyalarni yaxshilaydi, balki yuz ko’rinishini ham yaxshilaydi.

Jag’ jarrohligi ortodontik usullar, masalan, qavslar yoki asboblar bilan tuzata olmaydigan muammolarni tuzatishga yordam beradi. Odamlar ortodontik muammolar uchun jag’ jarrohligidan oldin va keyin braket va asboblardan foydalanishlari kerak bo’lishi mumkin.Jag’ jarrohligi odatda jismoniy rivojlanish tugagandan so’ng amalga oshiriladi. Shuning uchun jag’ jarrohligi uchun ideal yosh ayollar uchun 14-16 yosh va erkaklar uchun 17-21 yoshdir.

Jag’ jarrohligi quyidagi muammolarni hal qilish uchun amalga oshirilishi mumkin:

• Tishlash va chaynash funktsiyalarini yaxshilash,
• Yutish va nutq bilan bog’liq muammolarni tuzatish,
• Tish salomatligini himoya qilish,
• Jag’ning yopilishi bilan bog’liq muammolarni bartaraf etish,
• Kichkina iyak va o’zaro tishlash kabi holatlar tufayli yuzning assimetriyasini tuzatish;
• lablarning to’liq va sog’lom yopilishini ta’minlash,
• Jag’ning buzilishi, ayniqsa TMJ kasalliklari tufayli og’riqni yo’qotish,
• Yuzdagi shikastlanishlar va tug’ma nuqsonlarni tuzatish,
• Obstruktiv uyqu apnesi kabi uyqu muammolarini yaxshilash.

Jag’ jarrohligidan oldin odatda operatsiyaga tayyorgarlik davri mavjud. Ushbu tayyorgarlik jarayonida bemorlar odatda 12-18 oy davomida braket kiyishlari kerak. Shunday qilib, operatsiyadan oldin tishlarning hizalanishi ma’lum darajada tuzatiladi. Jag’ jarrohligida operatsiyani batafsil rejalashtirish uchun tish va jag’ suyaklarining plyonkalari olinadi. Ba’zida tishlarning tekislanishini optimallashtirish uchun tishlarning shaklini o’zgartirish kerak bo’lishi mumkin.Uni jag’ jarrohligi, og’iz bo’shlig’i jarrohligi va maxillofacial jarrohlik mutaxassislari amalga oshiradilar. Jag’ jarrohligi odatda umumiy behushlik ostida amalga oshiriladi va bemorlar taxminan 2-4 kun kasalxonada qolishlari kerak.Egri jag’ operatsiyasi odatda og’iz orqali amalga oshiriladi. Shuning uchun yuzda jarrohlik izi qolmaydi. Biroq, ba’zi hollarda, jag’ning tashqi tomonida kichik bir kesma bilan aralashish kerak bo’lishi mumkin. Bunday hollarda yuzida kichik chandiq qolishi mumkin. Jarrohlik paytida jarrohlar jag’ suyaklarini to’g’ri holatga o’tkazadilar. Suyaklarni bu holatda tuzatish uchun kichik plitalar, vintlardek va simlardan foydalanish mumkin. Ushbu vositalar vaqt o’tishi bilan suyak bilan birlashadi va jag’ning tuzilishini mustahkamlaydi. Ba’zi operatsiyalarda suyak tanadagi turli suyaklardan jag’ suyaklariga o’tkazilishi mumkin. Ba’zan suyaklar kesish kabi usullar bilan qayta shakllanadi.

Jag’ jarrohligining ko’plab kichik turlari mavjud. Ushbu kichik turlar quyidagilar:

• Maksiller osteotomiya:  Bu yuqori jag’ suyagi tuzatiladigan jag’ jarrohligining bir turi. U ko’ndalang chaqishi, jag’ning yopilishining buzilishi, yuzning o’rta qismining rivojlanmaganligi (o’rta fasial gipoplaziya) va yuqori jag’ning orqada qolishi kabi holatlarni davolashda qo’llaniladi.
• Mandibulyar osteotomiya:  Bu pastki jag’ suyagi tuzatiladigan jag’ jarrohligi. Bu usul pastki jag’ning egriligini yaxshilash uchun ishlatiladi.
• Genioplastika:  Bu kichik iyak holati tuzatiladigan jag’ jarrohligining bir turi. Kichkina iyak ko’pincha pastki jag’ning og’ir kechikishi bilan bog’liq. Genioplastika bilan kichik jag’ning shakli o’zgartiriladi va pastki jag’ suyagi yanada oldingi holatga keltiriladi.

Operatsiyadan keyingi tiklanish jarayonini tezlashtirish uchun e’tiborga olinishi kerak bo’lgan ba’zi holatlar mavjud. Jarrohlikdan so’ng bemor shifokorning nima eyish va ichish bo’yicha tavsiyalariga amal qilishi va og’iz gigienasiga e’tibor berishi kerak. Shunga qaramay, bu davrda bemor sigareta kabi tamaki mahsulotlaridan uzoq turishi kerak. Operatsiyadan keyingi og’riqni yo’qotish uchun bemorga og’riq qoldiruvchi vositalar buyurilishi mumkin.Jag’ning tuzilishini to’g’irlash operatsiyasidan keyin tiklanish taxminan 6 hafta davom etadi. Biroq, ba’zi hollarda, tiklanish 12 haftagacha davom etishi mumkin. Jarrohlikdan keyin qo’yilgan braketlarni olib tashlash uchun bir necha yil kutish kerak bo’lishi mumkin. Davolanish natijasida insonning og’iz va tish salomatligini yaxshilash bilan birga tashqi ko’rinish va o’ziga ishonch kabi masalalarda ham yaxshilanishlar bo’lishi mumkin.

Barcha invaziv muolajalar singari, iyak egriligini tuzatish operatsiyasi ham ba’zi xavflarga ega. Jarrohlik xavfi qon yo’qotish, infektsiya, asab shikastlanishi va jag’ning sinishidir. Jarayondan so’ng tishni noto’g’ri holatda mahkamlash, jag’ning qo’shma og’rig’i va tish sog’lig’iga salbiy ta’sir ko’rsatish kabi asoratlar paydo bo’lishi mumkin.

Jag’ning siljishi davolanmasa nima bo’ladi?

Jag’ ovqatlanish uchun juda muhimdir. Ayniqsa, tug’ma nuqson yoki og’ir jag’ning qiyshiqligi holatlarida bemorning ovqatlanishi jiddiy ravishda buzilishi mumkin. Yosh bolalarda oziqlanishning bunday buzilishi rivojlanishning kechikishiga olib kelishi mumkin.Jag’dagi muammolar nafas olish muammolarini, ayniqsa obstruktiv uyqu apnesini keltirib chiqarishi mumkin. Jag’ning egriligi, shuningdek, migren kabi surunkali bosh og’rig’iga olib kelishi yoki mavjud muammoni kuchaytirishi mumkin.

Jag’ning tuzilishi buzilishi odamlarga funktsional ta’sir ko’rsatishi mumkin. Bundan tashqari, istalmagan estetik natijalarga olib kelishi mumkin. Shu bois qiyshiq jag‘ni ham jarrohlik, ham jarrohlik bo‘lmagan usullar bilan tuzatish insonning hayot sifatini yaxshilaydi. Jag’dagi tizimli muammolarni erta aniqlash orqali davolanishni yoshroq boshlash mumkin. Bu davolanishning muvaffaqiyatini oshiradi. Jag’ning egriligini erta bosqichda og’iz bo’shlig’i va tish salomatligini muntazam tekshirish orqali aniqlash mumkin. O’zingiz va yaqinlaringiz salomatligi uchun muntazam ravishda og’iz va stomatologik tekshiruvlarga borishni unutmang. Sog’lik kunlar tilaymiz.