Tos a’zolarining yallig’lanish kasalligi (PID) nima?
Tos a’zolarining yallig’lanish kasalligi yoki tos a’zolari infektsiyasi deganda, biz tuxumdonlar, naychalar, bachadon va ularning atrofidagi yumshoq to’qimalardan kelib chiqadigan infektsiyalarni tushunamiz. Tos a’zolarining infektsiyalari odatda polimikrobiyal (ko’p turdagi mikroblar birga mavjud) infektsiyalari. Odatda pastki genital tizimda (qin, bachadon bo’yni) joylashgan mikroblar yuqoriga qarab harakatlanishi va infektsiyani keltirib chiqarishi mumkin. Kamdan kam hollarda qon orqali reproduktiv tizimga infektsiyaning tarqalishini ham ko’rish mumkin, buning tipik misoli mamlakatimizda sil kasalligidir.
Tos a’zolarining yallig’lanish kasalligi (PID) xavfi qanday?
Tos a’zolari infektsiyasi paydo bo’lgandan so’ng, u qorin bo’shlig’ida keng tarqalgan yopishqoqlikni qoldirishi mumkin. Bu yopishishlar, ayniqsa, naychalarni yutib yuborishi va ularning harakati va anatomiyasini buzishi mumkin, bu esa homilador bo’lishda muammolarni keltirib chiqaradi. Naychalarning bu shikastlanishi kelajakda ektopik homiladorlik ehtimolini ham oshiradi. Agar infektsiya davolanmasa, yallig’lanish qonga kirib, hayotga xavf tug’diradigan sharoitlarni keltirib chiqarishi mumkin.
Tos a’zolarining yallig’lanish kasalligi (PID) uchun kim xavf ostida?
Tos a’zolarining infektsiyalari ko’pincha jinsiy yo’l bilan yuqadiganligi sababli, ular ko’pxotinli jinsiy hayotga ega bo’lgan yoki sheriklari ko’pxotinli jinsiy hayotga ega bo’lgan ayollarda tez-tez uchraydi.
IUDdan foydalanish ham tos a’zolari infektsiyasi uchun xavf omilidir. INFEKTSION manbalari va qin ichidagi spiralning ipiga ko’tarilgan mikroblar joylashishi va u erda infektsiyani keltirib chiqarishi mumkin.
Past ijtimoiy-iqtisodiy daraja va davolanmagan pastki jinsiy yo’llarning infektsiyalari ham xavf omillari hisoblanadi.
Tos a’zolarining yallig’lanish kasalliklari (PID) shikoyatlari nima?
Umumiy shikoyatlar quyidagilar:
- Qorin / bel og’rig’i
- Yuqori isitma
- Yomon hidli vaginal oqindi
- Kechiktirilgan hollarda ko’ngil aynishi, qusish, gazni o’tkaza olmaslik
- Tekshiruv vaqtida bachadon bo’yni va qorin bo’shlig’ida sezuvchanlik bor, ba’zi bemorlarda yallig’lanish tufayli massa sezilishi mumkin.
Tos a’zolarining yallig’lanish kasalligi (PID) qanday tashxis qilinadi?
Laboratoriya tekshiruvlarida yallig’lanish hujayralari (leykotsitlar) va infektsiya ko’rsatkichlari (CRP, sedimentatsiya) ko’payishi mumkin. Xuddi shunday shikoyatlarni keltirib chiqarishi mumkinligi sababli, ektopik homiladorlik tekshirilishi va homiladorlik testini (bhCG) o’tkazish kerak.
Tos a’zolarining yallig’lanish kasalligini (PID) qanday davolash mumkin?
Tos a’zolari infektsiyasi – bu tashxis qo’yilganda darhol davolash kerak bo’lgan holat.
Davolashning asosi antibiotik terapiyasidir. PIDga olib kelishi mumkin bo’lgan ko’plab mikroorganizmlar mavjud va davolash barcha mumkin bo’lgan mikroblarga qaratilgan bo’lishi kerak, chunki qaysi mikroorganizm qo’zg’atuvchisi ekanligini aniqlashga vaqt yo’q.
Engil holatlarda antibiotiklarni og’iz orqali davolash va bemorni uyga yuborish mumkin, ammo og’ir holatlarda og’iz orqali davolanish bilan yaxshilanmagan bemorlar, qo’shma kasalliklarga chalinganlar va homilador ayollar kasalxonaga yotqizilishi va vena ichiga antibiotiklar yuborishlari kerak.
Agar tuxumdon atrofida xo’ppoz borligiga shubha qilingan bo’lsa, xo’ppozni drenajlash uchun ochiq yoki yopiq (laparoskopik) jarrohlik talab qilinishi mumkin.
O’zingizni tos a’zolarining infektsiyalaridan himoya qilish usuli jinsiy yo’l bilan yuqadigan kasalliklardan himoyalanishdir. Shuning uchun, ko’pxotinlilikdan qochish, ko’p jinsiy sheriklar va prezervativlardan foydalanish himoya ta’siriga ega.
